بی عنوان

در یکی دو هفته اخیر سه تا از کتاب های مجموعه تئاتر امروز جهان را خواندم؛ نشانه شناسی تئاتر و درام (کرالام/ فرزان سجودی)، تئاتر بی چیز (یرژی گروتفسکی/ کیاسا ناظران)، زندگی من در گذر زمان (پیتر بروک/ کیومرث مرادی). از خواندن هر سه کتاب کلی لذت بردم. هم به خاطر غنای مباحث مطرح شده و هم به خاطر ترجمه های روان و قابل فهم آنها. در کتاب شبه اتوبیوگرافی بروک قطعه ای به سفر او به شیراز و شرکت در جشن هنر مربوط می شود و گله از طرز برخورد مسئولین برگزاری جشواره با گروه بروک:

از سوی مسئولین جشنواره شیراز با احترام و ادب دعوت شدیم ولی همین که در شیراز مستقر شدیم همان میزبانان هر حرکت ما را با خصومت و تردید زیر نظر گرفتند و در کارهای ما که عصبانی شان می کرد انسداد ایجاد کردند. باغبان ها روی جعبه ها می رفتند تا یواشکی کار ما را تماشا کنند. شایعاتی فوق العاده ولی غیر قابل باور درباره تمرین های فاسد و هرزه ما و بی بندوباری های شبانه مان در همه جا پخش شده بود. حتی بازیگران ایرانی که با ما کار می کردند دلایلی بی پایان برای سردرگمی می جستند و دچار لایه هایی دردناک از سوء تفاهم می شدند. در مقابل ما شرایطی را برای واکنش های گرم و صمیمانه می جستیم تا در برابر حماقت وحشیانه رژیم شاه واکنش نشان دهیم و به خودمان دلداری می دادیم – دلداری ای که پر بی راه نبود- که نتیجه کار ارزش این همه سختی را خواهد داشت. کلا این سفر تجربه ای پیچیده و سخت بود در عین حال پر از اطلاعاتی گرانبها برای کار ما بود...

من البته نوع نگاه بروک را و خصوصا طبع نخوت آلود گاه و بی گاه او را چندان نمی پسندم اما خواندن این قطعه بی درنگ مرا به یاد مطلبی انداخت که در وبلاگ گرداب سکندر خوانده بودم و گله های اسماعیل شفیعی از برخورد مسئولین جشنواره تئاتر فجر با گروه اعزامی از روسیه. یادم افتاد که همان موقع برایش نوشته بودم که این چیزها تازگی ندارد و این جور برخوردها همیشه بوده است. حالا باید برایش بنویسم: بفرمائید! شاهد از غیب رسید.