بانک نمایشنامه

دیدار و گفت و گو با «نوئل رونود» درام نویس معاصر در مرکز حمایت از نگارش های جدید تئاتری (آنت) بهانه ای شد برای آشنایی با فعالیت های این مرکز. نوئل رنو از نمایشنامه نویسان صاحب سبکی است که در آثارش قلمروهای تازه ای از رویکرد نمایشی را به چالش کشیده است. صحبت درباره رونود را به فرصتی دیگر وامی گذارم. نکته ای که می خواستم در این نوشته به آن بپردازم معرفی مرکز «آنت» است. مرکزی که با هدف زمینه سازی برای کشف و معرفی درام نویسان جدید و استعدادهای تازه حوزه نمایشنامه نویسی پایه گذاری شده است.

این مرکز به طور پیوسته نشست های نمایشنامه خوانی و پرسش و پاسخ برگزار می کند. جلساتی که در آنها نمایشنامه نویسان معاصر آثار منتشر شده یا نشده خودشان را معرفی می کنند. این برنامه ها علاوه بر خود مرکز یا شعبات آن در شهرستان ها در واحدهای دیگری مثل برخی دانشگاه ها، مراکز فرهنگی و کتابخانه های عمومی نیز برگزار می شود.

یکی دیگر از بخش های مرکز کتابخانه تخصصی و بانک نمایشنامه آن است. در این واحد علاوه بر کتاب های مرجع، مجلات تخصصی، رساله های پایان نامه دکتری و کارشناسی ارشد، نزدیک به شش هزار نمایشنامه منتشر شده و منتشر نشده فرانسه زبان یا خارجی ترجمه شده به زبان فرانسوی وجود دارد. جست و جو در این بانک نمایشنامه به گونه های متنوعی امکان پذیر است: دنبال نمایشنامه ای با سه پرسوناژ مرد و دو پرسوناژ زن می گردید؟ نمایشنامه ای از یک نمایشنامه نویس اهل کبک یا بلژیک می خواهید؟ دوست دارید یک نمایشنامه تک گویی منتشر نشده را روی صحنه ببرید؟ نمایشنامه ای می خواهید برای مخاطب کودک و نوجوان؟ جست و جو در بانک اطلاعات به سهولت امکان پذیر است. حتی براساس انگیزه نویسندگان و سال تحریر یا نشر آثار هم می توانید جست و جو کنید. بیش از 400 پرونده نیز در مورد نویسندگان وجود دارد شامل بیوگرافی، کتاب شناسی، مقالات مطبوعات و...

نمایشنامه های این مجموعه آثاری هستند که توسط کمیته های قراعت متنون در دوره های مختلف برگزاری مسابقات مختلف نمایشنامه نویسی، «مسابقه بزرگ ادبیات نمایشی»، «برنامه حمایت از تولید دراماتیک»، یا موسسه «آنتونن ویتز» انتخاب شده اند.

کمیته قرائت «آنت» هر ساله حدود هزار نمایشنامه دریافت می کند، با صاحب اثر تماس و راهنمایی های لازم را به او ارائه می دهد و زمینه نشر تعدادی از آثار را فراهم می کند. به علاوه، هر فصل با انتشار کتابچه ای ادواری گزارشی از فعالیت های کمیته منتشر می نماید.

موقع بازدید از «آنت» به یاد چند ماهی افتادم که در دفتر طرح و برنامه مرکز هنرهای نمایشی کار می کردم و قصد داشتیم بانکی اطلاعاتی از آثار ارائه شده در دوره های مختلف جشنواره های تئاتر کشور فراهم کنیم. یک روز از کارمندی که در دفتر امور جشنواره ها کار می کرد فهرست نمایشنامه های آخرین جشنواره ای را خواستم که به تازگی برگزار شده بود. کپه ای از کتابچه های دست نویس و تایپ شده را نشان داد که در گوشه ای از دفتر روی زمین پخش بودند. البته یادآوری کرد که تعدادی از گروه ها حتی متن آثارشان را هم ارائه نداده اند و به ارائه خلاصه ای از داستان آن در یک صفحه کاغذ اکتفا کرده اند یا تلفنی درباره کارشان توضیح داده اند. بنابر این لیست کاملی از کارها در دسترس نیست. همان موقع با خودم می گفتم کاش جایی بود که این آثار در آن اسناد می شد. حتی فکر کردم کاش به گروه ها تکلیف می شد که طبق دستورالعملی خاص آثارشان را تایپ و ارائه می کردند تا بتوان بعدا آنها را در جای مناسبی آرشیو کرد. اگر این کار اتفاق می افتاد الان مجموعه جالبی از آثار وجود داشت. نمی دانم شاید تو این چند سال که من نبوده ام این کار شده باشد، اما اگر نشده، ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. از همین الان هم این کار شروع شود می توان به شکل گیری مرکز مشابهی در ایران امیدوار بود.